روستای قلعه یزدان در دهستان طاغنکوه شمالی و در بخش طاغنکوه از توابع شهرستان فیروزه در خراسان رضوی واقع گردیده است. این روستا در 58 درجه و 18 دقیقه طول شرقی (فاصله از نصفالنهار مبدأ) و 36 درجه و 17 دقیقه عرض شمالی (فاصله از خط استوا) قرار گرفته است. روستا در ارتفاع 1435 متری از سطح دریای آزاد قرار گرفته است. روستای قلعه یزدان از شمال به روستاهای صمان و بنده "از شرق به روستاهای ناوشک و علیآباد"از شمال غرب به روستای قرهباغ"از جنوب به ارتفاعات طاغنکوه شمالی و جنوبی ختم میشود. روستا موقعیت میان کوهی و دامنهای دارد که در اطراف آن قلههایی با ارتفاع زیر 2000 متر وجود دارد. نام قدیم این روستا قلعه دژدان یا قلعه دزدان بوده که کمکم پس از انقلاب اسلامی با تغییر نام بسیاری از اسامی نامفهوم و زشت، نام این روستا به قلعه یزدان تغییر یافته است. اهالی روستا و بزرگان قدیمی روستا درباره نامگذاری روستا به قلعه دژدان اینگونه میگویند که: دیوار بزرگی یا دژی دورتادور روستا را در برمیگرفته که بهصورت مربع و دارای دروازه بزرگی بوده است، وجود این دژ باعث نامگذاری به قلعه دژدان شده است، ولی هیچ سخن و مدرک خاصی در رابطه با بیان نمودن نام قلعه دزدان به روستا وجود ندارد. اکنون از قلعه قدیمی آثار زیادی وجود ندارد اما در روستا محلی وجود دارد که به در قلعه مشهور است که به گفته اهالی روستا همان دروازه قدیمی روستا میباشد. روستای قلعه یزدان در 20 کیلومتری غرب شهر همت آباد (مرکز بخش طاغنکوه) و در 30 کیلومتری غرب شهر فیروزه (مرکز شهرستان فیروزه) قرار دارد. روستا دارای دو مسجد به نامهای صاحبالزمان و حضرت ابوالفضل میباشد. حسینیه روستا که در سالهای آخر به همت اهالی روستا بنا گشته تقریباً در مرکز روستا و نزدیک به مسجد صاحبالزمان میباشد. مسجد صاحبالزمان از لحاظ کیفیت و وسعت جزو بزرگترین مساجد شهرستان فیروزه میباشد. همچنین روستا دارای کانون فرهنگی و هنری به نام کوثر ولایت میباشد که این کانون در سالهای آخر تأسیس گشته است. از لحاظ فرهنگی و مذهبی روستا دارای آرامگاه مذهبی به نام باباحسن پرنده میباشد که از نامه بران امام هشتم امام رضا (ع) بودهاند. این آرامگاه با توجه به موقعیت جغرافیایی و طبیعی که دارد میتواند در آینده بهعنوان یکی از قطبهای فرهنگی، مذهبی و گردشگری منطقه محسوب گردد، در حال حاضر در مناسبتهای مختلف بهویژه در روز طبیعت (13 فروردین) این آرامگاه پذیرای گروه زیادی از مردم (فیروزه، نیشابور، مشهد) و روستاهای اطراف میباشد. امید است تا بتوانیم با یاری مردم و همکاری برخی نهادهای مردمی و دولتی این زادگاه را با توجه به موقعیت طبیعی آن که در میان کوه و طبیعت پاک و دارای قوه جذب گردشگر قرار دارد توسعه دهیم. شغل و کار اصلی اهالی روستا، کشاورزی و دامداری میباشد برخی از افراد روستا که در خود روستا دارای ملک کشاورزی و در چاههای عمیق (4 حلقه چاه عمیق در شمال روستا و در پایین دست جاده قدیم سبزوار نیشابور با زمینهای کشاورزی) دارای سهم آب برای استفاده در مزارع کشاورزی میباشند مشغول به فعالیت هستند اما گروهی که صاحب ملک کشاورزی نمیباشند و کشاورزی کمتری در روستا به عهده دارند با خارج شدن موقت از روستا برای کشاورزی به شهرستانهای زنجان، ابهر، همدان، قزوین و...سفر میکنند که مهمترین و بیشترین سهم کاشت و برداشت را در محصول گوجهفرنگی و خیار دارا میباشند. مهمترین محصولات رایج کشاورزی در روستا گندم، جو، هندوانه بذری، گوجهفرنگی بهطور وسیع کاشت و برداشت میگردند. در زمینه باغداری درختان بادام (دیم و آبی)، انگور (دیم و آبی) هلو، سیب، زردآلو، گیلاس، گردو، پسته عمومیت بیشتری دارند. در دو سال اخیر کاشت زعفران نیز در بین اهالی رونق پیدا کرده است. کشاورزان روستای قلعه یزدان در کل سطح شهرستان فیروزه و بهویژه بخش طاغنکوه جزو اولین کشاورزان منطقه در رابطه با کاشت گوجهفرنگی از لحاظ کاشت، برداشت و درآمد سالانه بوده و هستند بهطوریکه کاشت این محصول در سایر روستاهای منطقه و شهرستان رونق پیدا کرده است. بهطور میانگین سطح زیر کشت محصول گوجهفرنگی که کل کشاورزان روستا چه در خود روستا و چه در شهرهای دیگر به زیر کشت میبرند در حدود700هکتار میباشد. روستا دارای قنواتی به نامهای سدر آباد، درویشآباد، دهنو، علی قنبر، تونج، دونه و...میباشد که برخی از آنها در سالهای اخیر به علت خشکسالی و کمی بارشهای سالانه افت آب و برخی خشک شدهاند.با توجه به خشکسالی های آخر و کمی بارش برف و باران،کشت و کار کشاورزان روستا و همچنین شهرستان تغییر نموده است در دو سال 94و95کاشت زعفران و خاکشیر بسار فراوان شده،در برابر این کشتها،کشت برخی محصولات همچون گوجه فرنگی،گندم و جو نیز کاهش یافته است،شاید یکی از مهمترین عوامل تاثیر گذار در کشت و کارها و تغییر آنها،نصب کنتورهای دیجیتال با تغییرات آب و هوایی و خشکسالی ها بوده که در کنار این ها؛ سهمیه بندی و روشن نگه داشتن چاههای عمیق در فصولی از سال را از سوی دولت در سطح کل کشور اجرایی نموده است،امیدواریم دولت عزیز در راستای حمایت از کشاورزان برنامه های اصولی و مدبرانه را پیش رو داشته باشد.
نظرات شما عزیزان: